به نقل از «خبرآنلاین»

خطر توسعه شهرها روی گسل‌های فعال

تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۷۹۹۵۱

این حکم برای احداث ساختمان‌های با اهمیت خیلی زیاد در پهنه‌های گسل اصلی با جابه‌جایی عمده گسلی شهر تهران صادر شد. در مصوبه سوم اردیبهشت 1397 شورای‌عالی معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی «‌‌حرایم گسل‌ها برای تهران، تبریز و کرمان» تعیین شد. همچنین قرار شد «ضوابط ساخت‌وساز در پهنه‌های گسلی کلان‌شهرها توسط کمیته استاندارد ۲۸۰۰ مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی حداکثر تا سه ماه آینده تدوین و اعلام شود».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

(چنین کاری که اصولا تا مرداد 97 باید انجام می‌شد، هنوز انجام نشده است). نکته مهم آن است که در همین مصوبات نیز انجام فعالیت‌های علمی برای تعیین حریم‌های گسله الزامی دانسته شده است.
حال اگر فرایندی در کشور برای نادیده‌گرفتن اهمیت و دقت لازم در اجرای این مصوبات در کشور شکل بگیرد، عملا اجرای آن به کاری ‌ضد اهداف اولیه خود تبدیل خواهد شد. چراکه با عجله نواحی به عنوان حریم در داخل شهرها تعیین خواهند شد که عملا سایر نواحی که احتمالا گسله در آنها وجود داشته باشد، نادیده گرفته می‌شوند و مانند گسل‌های شمال تهران و شمال تبریز که محدوده گسله در بیرون شهرهای مذکور نیز ادامه می‌یابند، فقط بخش داخل شهرها برای چنین بررسی‌ای مورد توجه قرار خواهند گرفت. مطالعه‌نکردن محدوده گسله که در محدوده شهری است، ولی بیرون شهر نیز ادامه می‌یابد، به این نتیجه می‌انجامد که این مصوبه عملا به وسیله‌ای برای مجاز‌اعلام‌کردن محدوده‌های خطرناک، با تعیین بعضی محدوده‌ها که فعلا محل گسل‌ها شناخته می‌شوند، تبدیل شود.ساخت‌وساز در پهنه و روی گسل‌های فعال در بیشتر شهرهای ایران که در پای دامنه‌ها و مرزهای بین کوه و دشت واقع شده‌اند، در پنج دهه اخیر با سرعت و شدت روزافزون ادامه یافته است.

این اتفاق در شهرهای مهمی نظیر تهران، تبریز، کرج، کرمان، شیراز، مشهد، قزوین و اهواز رخ داده و همچنان ادامه دارد. احداث ساختمان ‌روی گسل شمال تهران و گسل‌های شمال و جنوب ری و کهریزک، گسل شمال کرج و ماهدشت، همچنان در حال گسترش بی‌رویه‌ای است. این گسترش به نحوی است که هم‌اکنون ساخت‌وساز با تسطیح نواحی پای دامنه‌های شمال تهران در ناحیه‌های سوهانک، دارآباد، گلابدره، دربند، ولنجک، فرحزاد، سعادت‌آباد و کن با شدت ادامه دارد. این مـسئله در شمال شهر تبریز نیز به صورت مشابهی در ناحیه‌های باغمیشه، شهرک ولی‌امر، انتهای یوسف‌آباد، محله جانبازان و شهرک ارم انجام می‌شود. گسل شمال تهران به صورت یک پهنه گسله (شامل چندین گسل متوالی و پی‌درپی) تا ناحیه اشتهارد و بوئین‌زهرا ادامه دارد. زلزله اول تیر 1381 چنگوره (آوج) و پهنه زلزله‌زده بوئین‌زهرا (10 شهریور 1341 با بزرگای 7.1) در همین روند گسلی رخ داده است. زلزله مهم بوئین‌زهرا بر اثر گسیختگی در گسله ایپک روی داد. روی گسل جنوب اشتهارد زلزله 1177م موجب ویرانی منطقه اشتهارد در شرق بوئین‌زهرا شد.
گسل جنوب اشتهارد در شرق به گسل ماهدشت-جنوب کرج و گسل ماهدشت در انتهای شرقی خود به پهنه گسله شمال تهران می‌رسد. در این پهنه گسله بعضی قطعه‌ها که در ناحیه جنوب دشت قزوین و شمال آوج واقع‌اند فعال شده و موجب رخداد زلزله‌های مخربی شده‌اند و بعضی دیگر از قطعه‌های آن حداقل در هزار سال اخیر هیچ زلزله مهمی نداشته‌اند، ولی فعال هستند و همواره موجب زلزله‌های کوچکی می‌شوند (مثل گسل‌های جنوب اشتهارد، ماهدشت-جنوب کرج و شمال تهران). اینکه این قطعه گسل‌ها در چه زمانی مجددا فعال خواهند شد تا زلزله مخربی را موجب شوند با اطلاعات امروزی و ابزارهای شناخته‌شده تاکنون ممکن نشده است، چراکه با وجود پرورش نسل دانشمندانی که قادر به انجام چنین پژوهش‌هایی هستند، کمبود منابع در بیشتر پژوهش‌های انجام‌شده، وجود داشته و اینکه در هیچ دولتی در ایران اولویت جدی برای پایش رفتار گسل‌ها، به‌ویژه گسل‌های اطراف تهران وجود نداشته است. با توجه به گسیختگی قطعه‌های دیگر در این پهنه گسله در شمال تهران و جنوب البرز و داده‌های موجود از وقوع زلزله‌های کوچک تا متوسط (مانند زلزله 29 آذر 96 در ملارد) روی گسل‌ها می‌توان فعال‌بودن گسله‌های شمال تهران و ماهدشت‌-جنوب کرج را نیز نتیجه گرفت. نتایج آخرین برآوردهای خطر زلزله نمایانگر ریسک بالای فعالیت گسل‌های یادشده (هنگام یک زلزله با بزرگای بیش از 6) است چراکه در نزدیکی و روی آنها جمعیت متراکمی ساکن شده است. پهنه گسل شمال تهران در پای دامنه‌های شمال تهران هم‌اکنون محدوده ساخت‌وسازهای وسیعی (به‌ویژه درباره ساختمان‌های مهم و تأسیسات

خدماتی‌-آموزشی) است. پهنه گسل شمال تبریز نیز در ناحیه شمال شهر تبریز محل ساخت‌وساز بی‌رویه‌ای روی پهنه گسله فعال در شهرک‌های باغمیشه، ولی‌امر، یوسف‌آباد و ارم است. حریم مشخص‌شده برای ساخت‌وساز در این شهرک‌ها از گسل شمال تبریز فراتر رفته و عملا پهنه گسیختگی‌های سطحی این گسل در میان و بخش‌های شمالی این شهرک‌ها واقع می‌شود. احتمال گسیختگی مستقیم بر اثر گسلش در راستا یا نزدیکی گسل فعال می‌تواند موجب افزایش خسارت‌ها و تلفات شود. در نزدیکی گسل بر اثر حرکت جبهه گسیختگی به سمت محل موردنظر جنبش‌های بسیار شدیدی با تغییر مکان‌های بسیار شدید اتفاق می‌افتد.

نهشته‌های نرم‌دامنه‌ای در محدوده گسله به ویژه وقتی توسط انسان برداشته شوند، پتانسیل بسیار زیادی برای لغزش و ایجاد شکاف‌های سطحی و ناپایداری دامنه‌ای دارند. با توجه به احداث شهرک‌های جدید در محدوده گسل‌ها و افزایش سریع تراکم در منطقه شمال شهرهای تهران و تبریز، اولویت مطالعه با تعیین دقیق موقعیت گسل‌ها و مشخص‌کردن حریم دقیق و احتمال تغییر مکان در هر محل است. در این راه استفاده از تمام ظرفیت‌های علمی کشور لازم است. مصوبه شورای‌عالی معماری و شهرسازی نباید صرفا وسیله‌ای برای به‌کارگیری توان گروهی از کارشناسان، صرفا برای مشغول‌کردن این گروه تلقی و اجرا شود.

* دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله/ * منتشر شده در روزنامه شرق 15 مهر 98

کد خبر 1308034

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: مهدی زارع زلزله شهر تهران شهرداری تهران ایالات متحده آمریکا اربعین باشگاه پرسپولیس عراق سینمای ایران پیاده روی اربعین دونالد ترامپ عربستان گابریل کالدرون باشگاه استقلال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۷۹۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

◄ فرصت ایران و امارات برای دستیابی به بازارهای شمال و جنوب و رونق ترانزیت

تین نیوز

وزیر راه و شهرسازی و رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و امارات گفت: کشورهای ایران و امارات نقشی برجسته در مسیر کریدور شمال جنوب دارند و با تصمیمات راهبردی می توانند نقش بی بدیلی را در دستیابی به بازارهای شمال و جنوب برای خود رقم بزنند.

به گزارش تین نیوز به نقل از وزارت راه و شهرسازی، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی و رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و امارات در نشست این کمیسیون که صبح امروز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه در ابوظبی برگزار شد، با ابراز خرسندی از برگزاری این نشست بعد از ۱۰ سال گفت: امیدواریم که این نشست سرآغازی بر رشد روابط اقتصادی دو کشور باشد.

بذرپاش با بیان این که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر توسعه روابط با کشورهای همسایه است، گفت: کشور امارات در این سیاست نقش ویژه و برجسته ای دارد.

وی در ادامه با اشاره به حجم مبادلات تجاری بیش از ۲۷ میلیارد دلاری ایران و امارات، توضیح داد: این که امارات در رتبه دوم شرکای تجاری ایران قرار دارد، امارات را به یک شریک راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل کرده است.

بذرپاش ادامه داد: از این رو ایران به رغم سنگ اندازی های بدخواهان، هیچ محدودیتی را برای گسترش روابط دو کشور و توسعه تجارت مشترک قائل نیست.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه توضیح داد: کشورهای ایران و امارات نقشی برجسته در مسیر کریدور شمال جنوب دارند و با تصمیمات راهبردی می توانند نقش بی بدیلی را در دستیابی به بازارهای شمال و جنوب برای خود رقم بزنند.

بذرپاش ادامه داد: دسترسی به بازارهای روسیه و کشورهای آسیای میانه از طریق ایران و بالعکس دسترسی به بازارهای جنوب می تواند فرصت بسیار خوبی را برای توسعه روابط ترانزیتی بین دو کشور ایجاد کند.

به گفته وزیر راه و شهرسازی، موضوع بعدی توانمندی های جمهوری اسلامی ایران و شرکت های دانش بنیان در فناوری های نو و به ویژه در زمینه هوش مصنوعی است که می تواند زمینه ای مهم برای همکاری بین دو کشور باشد.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به این که در سال گذشته تجارت بین دو کشور ۲۷ میلیارد دلار بود و بعد از چین، بزرگ ترین شریک تجاری ما کشور امارات است، گفت: امارات نقش به سزایی به عنوان مقصد صادراتی کالاهای ما دارد و به همین دلیل فراهم سازی زیرساخت های توسعه تجارت، هم در بخش تعرفه و هم در بخش حمل و نقل بسیار مهم است.

بذرپاش ادامه داد: در حال حاضر حمل کالا بر اساس رویه کنوانسیون تیر از مبدا امارات متحده عربی به مقصد ترکیه از طریق بندر شهید باهنر و گمرک خروجی بازرگان با هدف اجرایی سازی این کنوانسیون از طریق گمرکات دریایی و توسعه ترانزیت دو کشور در جریان است.

وی با اشاره به ضرورت رفع محدودیت های ایجاد شده در بازرسی ها و ترخیص کالاها، به ویژه کالاهای فاسدشدنی و قرنطینه ای و تسهیل تشریفات اداری و بندری و لجستیکی در بنادر، گفت: باید در راستای کاهش این تشریفات غیرضروری که باعث افزایش صادرات بین دو کشور و کاهش هزینه های این امر می شود، گام برداشت.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در حوزه فعالیت های هوایی و شرکت های هواپیمایی پرواز حدود ۳۲۰ پرواز در هفته، گواه حجم فعالیت های اقتصادی و گردشگری بین دو کشور است و امیدواریم در حوزه فعالیت های بندری و جاده ای نیز هر چه سریع تر به افق های تعریف شده دسترسی پیدا کنیم.

رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و امارات تاکید کرد: موضوع رفع مشکلات بانکی از جمله افتتاح حساب برای اشخاص حقیقی و تجار ایرانی و تسهیل خدمات بانکی نیز که بر سر راه فعالین تجاری و اقتصادی دو کشور قرار دارد، باید یکی از زمینه های مورد بحث طرفین باشد.

وی گفت: در نشست های کارشناسی و مقدماتی نیز هیئت ایرانی و اماراتی توافقات خوبی بین طرف ها و شرکت ها و بخش های دولتی ایجاد شده است.

بذرپاش همچنین در خاتمه با تاکید بر ضرورت توسعه همکاری های بخش انرژی بین دو کشور گفت: پیش تر نیز همکاری ها در زمینه انرژی مورد تاکید قرار داشت و در این اجلاس نیز به عنوان یکی از اهداف مهم تعیین شده که نیازمند تصمیماتی جدی در این بخش است.

به گفته بذرپاش، فعالیت بین اتاق های بازرگانی دو کشور و نیز ایجاد صندوق ضمانت با مشارکت دو طرف از دیگر موضوعات مطرح شده بین دو کشور بود.

بذرپاش ادامه داد: مجموعاً با همه فشارهایی که کشور آمریکا ایجاد کرده که کشورهای منطقه و به ویژه کشور امارات رابطه خود را با ایران کاهش دهد، مانعی برای توسعه همکاری ها وجود ندارد و امیدواریم بعد از این نشست کمیسیون مشترک، سال آینده سال متفاوتی در حجم فعالیت های دو کشور باشد.

رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و امارات همچنین در خصوص توسعه بخش ترانزیت بین دو کشور، توضیح داد: موضوع ترانزیت دریایی و جاده ای و ریلی باید هم زمان رخ دهد و کلان پروژه ایران راه که در کشور این روزها در دستور دولت است، در کنار تکمیل مسیرهای شمال و جنوب در حوزه زیرساخت و تسهیل نرم افزارهای ترانزیتی موجب شد در سال گذشته رشد قابل توجهی در زمینه ترانزیت داشته باشیم.

وی افزود: زمینه های توسعه همکاری بندری نیز موضوع دیگر مطرح شده در این نشست بود و توافقات اولیه خوبی در این زمینه صورت گرفت و از سوی طرف اماراتی برای سرمایه گذاری در بنادری مانند چابهار اعلام آمادگی شد.

بذرپاش با اشاره به به کارگیری همه ظرفیت ها برای راه اندازی مسیر چابهار زاهدان و توسعه بندر چابهار، گفت: با این مهم می توانیم ظرفیت ترانزیتی عظیمی را در شرق کشور ایجاد کنیم که یکی از استفاده کننده های آن برای انتقال کالا به شمال و بالعکس به جنوب کشور امارات خواهد بود.

رئیس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و امارات همچنین در خاتمه در خصوص پیش بینی میزان تجارت دو کشور در سال پیش رو، اظهار کرد: ۲۷ میلیارد دلار تجارت بین دو کشور عدد کمی نیست و امارات بعد از چین بزرگ ترین شریک تجاری ایران است، اما با فعالیت این کمیسیون و با عزمی که در ۲ کشور وجود دارد پیش بینی می شود که این عدد در سال آینده به ۳۰ میلیارد دلار برسد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید